arıştırmaya yol açmamak için önceden belirtelim: hem Ayvalık'ta hem de Cunda Adası'nda aynı isimde iki farklı kilise bulunmakta. Şimdi anlatacağımız ise Cunda' daki. Adanın merkezinden yaya olarak Pateriça yolundaki "Eksi Çeşme" nin solundaki yol izlenerek ya da sahil şeridinden dosdoğru yukarı çıkalarak gidilebilir. Yıkık 3-4 duvardan çok, olağan üstü güzel bir manzaraya egemen bir yerde olması özelliğidir. Bulundugu yerin yüksekliği 195 mt. dir. 1873'te inşa edilmiştir. 1944' deki büyük depremin ardından kilise malesef büyük hasar görmüş ve duvarlarında çok miktarda çatlaklar oluşmuş. Bununla birlikte mübadele döneminde buraya yerleşen Türkler altın var umuduyla kilisenin zemini tamamıyla kazmışlar.

ilisenin kötü talihi zamanımızda da devam etmekte, hiç bir restorasyon işlemi yapılmamaktadır. Çatı ve duvarlardan sızan yağmur suları belkide hiçbiryerde rastlayamayacağımız muhteşem ikonaları tek tek yerlerinden kazıyor. Bu arada kiliseyi gezebilmek için kiliseyle ilgilenen yaşlı bayanı -kilisenin bahçesindeki evde oturuyor- bulup göstermesini rica etmelisiniz. Tahmin edersiniz ki, bu bayan ne bir müze görevlisi ne de bir arastırmacı: bu yüzden anlattıklarını doğru kabul etmeniz biraz zor. Ne olursa olsun kiliseyi size gezdirecek baska birisi de olmadığından gene de kendisine teşekkürlerimizi bir borç biliriz.

ilisenin devasa çanı ise savaş sırasında siren görevi görmüş. Günümüzde ise "Bergama Müze" sinin bahçesinde sergilenmektedir.

Güncelleme 02.05.2011 tarihli Vakıflar Meclisi kararı ile Kilise Binası Müze haline getirilmek üzere Rahmi M.Koç Müzecilik ve Kültür Vakfı'na tahsis edilmiştir. Yapılan restorasyon ve yenileme çalışmalarının ardından 31 Mayıs 2014 tarihinde Ayvalık Rahmi M.Koç Müzesi olarak ziyarete açılmıştır.